‘Meer dan een tegel’ aanpak/methode 2010 Een stoeptegel heeft over het algemeen weinig betekenis voor de mens. Zelfs de persoon die iedere dag over een bepaalde stoeptegel loopt, de tegel direct voor zijn voordeur, valt deze stoeptegel doorgaans niet op. Dit komt onder andere omdat alle stoeptegels op elkaar lijken. De meeste stoeptegels zijn grijs en vierkant. Er is geen verschil tussen stoeptegels onderling. De stoeptegel op zichzelf, krijgt van de mens pas betekenis in zijn geheel, als de functionele stoep.   Ditzelfde geldt voor de tegels in een tuin. Zij vormen samen de vloer van de tuin, maar de tegels op zich hebben geen betekenis los van het geheel dat zij vormen. Pas als er één tegel ontbreekt, wanneer het geheel wegvalt, valt het de mens op dat de stoep of de vloer van de tuin in feite bestaan uit aparte tegels. Toch zijn er momenten waarop een aparte tegel wel een betekenis krijgt. In de van Hessen Kasselstraat in het Piushavengebied ligt een tegel met het nummer 33. Deze tegel hoort niet zozeer bij het geheel van de stoep, maar wel bij het geheel van een hinkelbaan. Deze hinkelbaan begint bij nummer 1 en eindigt bij nummer 33. Voor de kinderen die hier spelen, is de stoeptegel met het nummer 33 van grote betekenis. Deze tegel is namelijk het hoogst haalbare in het spel. Wie als eerste zijn stokje op nummer 33 heeft gegooid, hier naartoe is gehinkeld, zonder te wiebelen het stokje opraapt en foutloos weer terug hinkelt, heeft gewonnen. Deze betekenis spoelt echter weg zodra het regent. Na een goede regenbui is de stoeptegel weer een gewone stoeptegel, niet te onderscheiden van de andere stoeptegels, betekenisloos voor de meeste mensen. Behalve de kinderen die nog weten dat dit ooit nummer 33 was. Tegels in een tuin hebben, zoals eerder gezegd, ook geen grote afzonderlijke betekenis voor de mens. Wanneer men de tuin gaat betegelen kiest men een bepaalde tegel en betaalt hiervoor. Dan legt de eigenaar of een ingehuurde ondernemer de tuin aan. Als een ongeschreven afspraak kopen mensen meestal uniforme tegels. Hebben zij bijvoorbeeld een tuin van 20 vierkante meter, dan kopen zij voor die oppervlakte allemaal precies dezelfde tegels, met dezelfde kleur en dezelfde vorm. Afzonderlijke tegels hebben in dit geheel geen speciale betekenis. Ze zijn onopvallende delen van het geheel, zoals de cellen die ons lichaam vormen. Ook daarop zijn uitzonderingen. Tegenover de stoeptegel met nummer 33, in de van Hessen Kasselstraat, is een vrij lange, kale muur met een trap. In de muur zit, een heel stuk van de trap verwijderd, een deur. Naast de deur beginnen een aantal rijtjeshuizen. De muur is kaal, kleurloos, de bakstenen waaruit de muur is opgebouwd hebben geen andere betekenis dan het samen een muur vormen. Vanachter de muur klinkt het geblaf van honden. Een kale muur is een belofte, het schept een verwachting en vooral een vraag, wat zou er achter die muur liggen? Wanneer men de trap oploopt om te kijken wat er achter de muur ligt, ziet men een betegelde tuin met daarin twee witte honden. Achterin de tuin staat wat zwart tuinmeubilair. Met de tegels is iets bijzonders aan de hand. Zij zijn namelijk niet slechts één kleur, zij zijn er in twee kleuren: zwart en grijs. De zwarte tegels zijn in een bepaalde vorm gelegd waardoor zij een beeld vormen, namelijk van de hoofden van Laurel en Hardy. Boven deze hoofden staat in zwarte tegels het woord ‘Laurel’ geschreven. Vanaf de trap is de onderkant niet goed te zien. Deze mensen hebben een betekenis gegeven aan de tegels van hun tuin. Het zijn niet slechts functionele tegels, het is een kunstwerk. Dit roept vragen op, omdat zij zich hiermee onderscheiden van de meeste mensen. Wat bezielt hen om een afbeelding van Laurel en Hardy in hun tuin te laten bestraten? Woont er een stel waarvan de man heel dik is en de vrouw heel dun, en is deze betegeling van de tuin symbolisch voor hun samenzijn? Is de man fan van het duo en mag hij geen posters in huis van de vrouw, omdat zij het vreselijk vindt, en heeft hij daarom de tuin zo betegeld? Zijn de honden er om Laurel en Hardy te bewaken? Liggen onder de tegels Laurel en Hardy begraven? Wat is het verband tussen de gevaarlijke honden, de hoge muur en dit komisch duo? Deze tegels hebben juist deze betekenis, een afbeelding van Laurel en Hardy, omdat ze bewust op een bepaalde manier zijn neergelegd. Waren dezelfde tegels op een andere manier neergelegd, dan stelden zij iets totaal anders voor. Het zou kunnen dat er ooit een nieuwe bewoner in het huis komt die geen afbeelding van Laurel en Hardy in zijn tuin wil. Dan zullen de tegels worden uitgegraven, op een hoop gegooid en weggedaan. Wanneer men uit deze stapel één tegel zal pakken, zal aan deze tegel niet te zijn dat deze ooit een onderdeel was van de bolhoed van Laurel, of de glimlach van Hardy. De betekenis van de tegels zit dus niet in de tegel zelf, maar in het geheel dat de mens ervan heeft gemaakt, de betekenis die de mens eraan heeft gegeven. Dit geldt ook voor de stoeptegel met nummer 33. De mens heeft hier een cijfer opgeschreven en ineens heeft de tegel een bepaalde betekenis. Dit is semiotiek in een notendop.  Marieke Hopman 01-04-2010 meer weten over semiotiek?    Anne Walda over de Casper Houbenstraat  Ilse Klaassen over de Hoogvensestraat  Jill Hagen over de Vendeliersstraat  Karin van den Driesche over de Piushaven  Lies Geven over de Betuwestraat